Λένε πως κάποιος που έχει βγει ζωντανός από τα παιδικά κι εφηβικά του χρόνια, έχει ιστορίες για όλη την υπόλοιπη ζωή του. Αυτή είναι μια συμβουλή που δίνουν συχνά στα εργαστήρια συγγραφής, όταν κανείς δεν ξέρει τι να γράψει: Γράψε για όσα ξέρεις, ο χρυσός κανόνας και προτροπή προς τον αρχάριο. Όμως εδώ σήμερα δε μας ενδιαφέρει η συγγραφή, αλλά το να βγεις ζωντανός από την εφηβεία.
Μην κοιτάμε οι μεγαλύτεροι που το μυαλό μας καθαρά για λόγους άμυνας έχει αποβάλει τις περισσότερες κακές αναμνήσεις από το σχολείο. Πάντα οι κακές υπερέχουν αριθμητικά και σοβαρά τώρα,
πέρασε κανείς όμορφα στο Λύκειο;
Το Δεκατρία Γιατί είναι από τις καλύτερες σειρές που είδα φέτος – που έχω δει γενικότερα.
Η Χάνα Μπέικερ δίνει τέλος στη ζωή της κι αφήνει πίσω της τους δεκατρείς λόγους που την οδήγησαν σε αυτή την απόφαση, όλοι με τα ονόματά τους, στις δεκατέσσερις πλευρές παλιομοδίτικων κασετών. Το πακέτο με τις κασέτες φτάνει στην πόρτα του συμμαθητή της (και κρυφό έρωτα ) Κλέι, και μαζί του παρακολουθούμε την τρελή (και λεπτομερέστατη) εξέλιξη αυτής της ιστορίας, με ένα παράλληλο πισωγύρισμα στο πριν και μετά την αυτοκτονία της Χάνα.
Η σειρά τα έχει όλα μέσα: Τα ευκατάστατα προάστια, το μικρομεσαίο επιχειρηματία απέναντι στο μεγάλο εμπορικό, τους ομοφυλόφιλους μαθητές, τα τσογλάνια, τους ποιητές, τα σπασικλάκια. Έχει μαριχουάνα και βότκα και πάρτι και βίαια ξεπαρθενέματα, έχει ξύλο, φιλίες που τελειώνουν πριν καν αρχίσουν, έχει φήμες που εξαπλώνονται και μυστικά, έχει σπίτια με προβλήματα και κακούς γονείς και πολλά ψέματα. Έχει το πλουσιόπαιδο που τη σκαπουλάρει πάντα, έχει τα αουτσάιντερ του, έχει το φρικιό του, έχει το σύστημα που υποτίθεται ότι πρέπει να λειτουργεί και υποτίθεται ότι πρέπει να προστατέψει, αλλά που κοιτά να καλύπτει πρώτα τον κώλο του και τη φήμη του.
Η σειρά είναι γεμάτη κλισέ.
Όμως το να είσαι έφηβος είναι γεμάτο κλισέ. Το Λύκειο είναι γεμάτο κλισέ. Η εφηβεία και το Λύκειο τρέφουν τα κλισέ με άρρωστη προσήλωση.
Αυτά που παρακολουθούμε το 2017 σε κάποιο Λύκειο σε κάποια μικροσκοπική πόλη στην άλλη άκρη του κόσμου, τα έζησα πριν 20 χρόνια κι εγώ, τα έζησες πριν 10 εσύ, τα έζησε κάποιος άλλος κάπου αλλού πριν 30 χρόνια, τα ζει κάποιος τώρα, θα τα ζήσει ένας άλλος αργότερα. Το Λύκειο καταπώς φαίνεται και αποδεικνύει η ίδια η Ιστορία, είναι πάντα ίδιο και παντού. Ανεξαρτήτου εποχής και τόπου. Αυτό ίσως οι κοινωνιολόγοι να πρέπει να το κοιτάξουν κάπως και να μας το εξηγήσουν.
Είχα διαβάσει το βιβλίο που το βρήκα πάρα πολύ καλό και η αλήθεια είναι πως δεν έβρισκα κάποιο λόγο να παρακολουθήσω και τη σειρά. Είπα οκ, το πήρα το μήνυμα, ας δω κάτι άλλο. Τελικά ευτυχώς που εκείνες τις μέρες δεν είχε βρεθεί κάτι άλλο και έτσι το πήρα απόφαση. Δεν περίμενα ότι θα είναι τόσο καλό. Πάρα πολύ καλογυρισμένο, με πολύ καλούς νέους ηθοποιούς, πολύ καλές επιλογές μουσικών κομματιών.
Παρά τα όσα κλισέ του – που κάποιες φορές έμοιαζαν λιγάκι αστεία, αλλά …τι δεν είναι τραγικά αστείο στο Λύκειο; – η σειρά αποδίδει με μεγάλη ακρίβεια το πώς τα καθημερινά, μικρά και φαινομενικά αδιάφορα συμβάντα λειτουργούν αθροιστικά σε έναν έφηβο (αν κι εδώ θέλω να πω: Αν δεν ήταν σχολείο κι ήταν πανεπιστήμιο, αν ήταν μια μεγάλη εταιρεία, αν δε μιλούσαμε για έφηβους αλλά για ενήλικες, πιστεύετε ότι θα υπήρχε μεγάλη διαφορά; Να είστε σίγουροι πως όχι. ΟΛΑ λειτουργούν αθροιστικά μέσα μας, ο έφηβος είναι ο πιο ευάλωτος δο).
Κανείς φυσιολογικός (τι είναι φυσιολογικό όταν μιλάμε για την εφηβεία; Τι είναι φυσιολογικό όταν μιλάμε για Λύκειο; Τι είναι γενικά το φυσιολογικό;) δεν αυτοκτονεί για ένα μόνο κάτι. Είναι πολλά τα κάτι.
Πάρα πολλά κάτι, το ένα πάνω στο άλλο, και οι ρυθμοί της ίδιας της ζωής.
Είναι η ρουτίνα και το να πνίγεσαι στη δουλειά και είναι οι υποχρεώσεις και η έλλειψη χρόνου. Είναι τα εφηβικά ξεσπάσματα και η κούραση των γονιών, είναι οι άτυπες απαιτήσεις που επιβάλλονται σε όλα τα Λύκεια όλου του κόσμου.
Είναι που οι γονείς πολλές φορές επικεντρώνονται μόνο στο πόσο δύσκολο είναι να αντιμετωπίζεις καθημερινά την κυκλοθυμία ενός έφηβου, αλλά δε βλέπουν το πόσο δύσκολο είναι για τον ίδιο τον έφηβο να είναι …ο εαυτός του.
Είναι που δε βλέπουν το πόσο μίσος μπορεί να δείξει ένας έφηβος προς τον ίδιο του τον εαυτό γιατί δεν ξέρει πώς να τον αγαπήσει και πώς να τον αντιμετωπίσει. Ο πρώτος που μισεί και σακατεύει την ψυχή του έφηβου είναι ο ίδιος του ο εαυτός.
Είναι η μόδα και το φαίνεσθαι και είναι το ότι τα παιδιά υπό «κατάλληλες» συνθήκες μπορούν να κάνουν τα πάντα. Από το να αφαιρέσουν την ίδια τους τη ζωή, μέχρι το να καταστρέψουν τη ζωή κάποιου , μέχρι το να αφαιρέσουν τη ζωή κάποιου.
Τόσο έμμεσα, που κανείς συγκεκριμένα δε φταίει αλλά όταν ένας νέος αυτοκτονεί ΦΤΑΙΜΕ ΟΛΟΙ.
Παίδες έχει μια ατάκα που επαναλαμβάνεται συχνά μέσα στα επεισόδια, ειδικά τα τελευταία που το βάρος της ευθύνης αρχίζει και ζορίζει το σχολείο και τη φήμη του, το υποτιθέμενο συμβουλευτικό τμήμα και σύστημα υποστήριξης αλλά ΜΗΝ την ακούτε, μην την ακούτε:
“Η αυτοκτονία είναι επιλογή.”
Η αυτοκτονία δεν είναι επιλογή.
Η αυτοκτονία είναι εξαναγκασμός να δολοφονήσεις τον εαυτό σου.
Είναι πολύ εύκολο να δεχόμαστε ένα μόνο κομμάτι ευθυνών και μετά να πετάμε το μπαλάκι στον αυτόχειρα για να ξαλαφρώσουμε από τις ενοχές,
όμως,
η αυτοκτονία δεν είναι επιλογή.
Είναι αποτέλεσμα συσσώρευσης πολλών μικρών πληγών που ανοίγουν στις ψυχές εξαιτίας πολλών μικρών πράξεων και πραγμάτων που έχουν ακουστεί ή που ποτέ δεν έχουν ειπωθεί.
Μεμονωμένα μπορεί να φαίνονται ασήμαντα αλλά μαζεύονται σωρός μέχρι που μπλέκεται το κουβάρι πολύ άσχημα. Όλοι μας θα πρέπει να είμαστε σε θέση να αντιλαμβανόμαστε το πότε ήρθε η ώρα να σταθούμε δίπλα σ’ αυτόν που υποφέρει σιωπηλά, κι ας είναι ο συμμαθητής που δεν του μιλάμε ποτέ ή κι ας έχουμε νωρίτερα τσακωθεί μαζί του.
Δεν μπορώ να πω ότι βρήκα φάουλ, τα μηνύματα της σειράς είναι ξεκάθαρα εκτός από το η “αυτοκτονία είναι επιλογή”, δεν ξέρω τι να υποθέσω και αφέθηκε ελεύθερη μια τέτοια μαλακία μεγατόνων, εξακολουθώ να πιστεύω ότι είναι ακόμα ένας έμμεσος κι εντελώς αμερικάνικος τρόπος αποποίησης ευθυνών, παρά όμως αυτό και τα κλισέ και τις όποιες κραυγαλέες στιγμές, είναι όλα πολύ καλά δουλεμένα.
Μου άρεσε που η Χάνα δεν αγιοποιείται. Ούτε πριν, ούτε μετά το θάνατό της. Παρακολουθούμε την ιστορία και ταυτόχρονα τις ιστορίες όλων, μονόπλευρα επί το πλείστον αλλά χωρίς άμεση κριτική διάθεση. Κανένα δάχτυλο δεν κουνιέται μπροστά στα μούτρα μας. Κανένα κήρυγμα δεν ακούγεται. Ο θεατής αφήνεται να τα βγάλει πέρα μόνος του με την ηθική του και το αίσθημα ευθύνης του. Η Χάνα είναι απλώς ένα κορίτσι. Με τις αδυναμίες και τα ελαττώματά της. Θα μπορούσε να είναι το κωλόπαιδο του σχολείου. Δεν είναι εκεί το θέμα. Σε κανέναν δεν αξίζει κάτι τέτοιο. Κανένα παιδί δεν πρέπει να φτάνει σε αυτή την απόφαση. Απαγορεύεται να είναι όλοι τόσο τυφλοί (ή αδιάφοροι) και να μην το εμποδίσουν να συμβεί.
Σίγουρα θα υπάρχουν και κάποιοι που η εφηβεία πέρασε από πάνω τους και δεν τους ακούμπησε. Έχω γνωρίσει μερικούς που δεν ήθελαν να σκοτώσουν κανέναν (όπως εγώ), δεν ήθελαν να εξαφανιστούν (όπως εγώ), δε χαρακώνονταν (όπως εγώ), δεν ήθελαν να φύγουν από το σπίτι κάθε μέρα (όπως εγώ). Από ποιον πλανήτη ήρθαν δεν ξέρω κι ας παντρεύτηκα έναν από αυτούς. Είμαστε συνομήλικοι κι όταν του μιλάω για την εφηβεία μου νομίζω ότι τρομάζει αλλά προσπαθεί να μην το δείξει. Εκείνος πάλι όταν μου μιλάει για τη δική του νομίζω πως έχω να κάνω με φυτό. Όχι φυτό νερντ, φυτό-φυτό. Γλαστράκι διακοσμητικό.
Πάντως οι περισσότεροι θεωρούμε τους εαυτούς μας τυχερούς που τη γλυτώσαμε και αν τύχει να πιάσουμε κουβέντα για τα χρόνια στο Λύκειο όλοι μοιραζόμαστε την ίδια απορία “Πραγματικά δεν ξέρω πώς τη γλύτωσα”. Τουλάχιστον εγώ αυτό λέω για τη δική μου εφηβεία.
Προς το τέλος της η σειρά εξελίσσεται πλέον ως θρίλερ, συμβαίνει κάτι πολύ χαρακτηριστικό αλλά δε θέλω να σας κάνω σπόιλερ, θεωρώ ότι αυτό έχει να κάνει περισσότερο με την πρόκληση επιπλέον συναισθηματικής φόρτισης και μεγαλύτερης ενοχής προς τον θεατή (όλοι είμαστε θεατές στη ζωή των άλλων), αλλά και ξεκάθαρη πρόκληση ευθύνης σε περιπτώσεις πιθανής Χάνα. Δεν μπορώ να το πω αλλιώς, θα πρέπει να δώσω τη σκηνή και μετά θα με βρίζετε και δε θα με ξαναδιαβάσετε.
Κατέληξα στο ότι η σειρά δεν έχει συγκεκριμένα τον κακό της και δεν απευθύνεται στα θύματα, αλλά στους θεατές: ΦΤΑΙΜΕ. Δεν υπάρχει δικαιολογία και κανένα ελαφρυντικό.
Όταν ένας άνθρωπος αφαιρεί τη ζωή του, φταίμε όλοι.
Κατά πώς αφήνουν τα υπονοούμενα θα έχουμε και συνέχεια (μας κόβει στο καλύτερο ρε σεις) και ανυπομονώ. Ελπίζω να μην καταλήξει σούπα, γιατί λόγω θέματος και μόνο ακροβατεί επικίνδυνα. ΔΕΙΤΕ ΤΟ!
Για το τρέιλερ ΕΔΩ
Ovi Keyboard movies 